Of het dit schooljaar nog zal zijn dat kan voorlopig niemand ons met zekerheid zeggen, maar uiteindelijk zullen de scholen terug openen voor alle leerlingen en leerkrachten. Vervallen we dan in onze oude structuur en manier van lesgeven? Werden we ons bewust van bepaalde dingen? Wat nemen we mee uit deze uitdagende periode? Vijf ervaringsdeskundigen uit diverse onderwijscontexten aan het woord over hun uitdagingen, bevindingen en bewustwordingen.
“De afgelopen weken heeft het onderwijs heel wat veranderingen en uitdagingen te voorduren gekregen, ongetwijfeld heeft dit veel organisatie en samenwerking gevraagd. Ondanks de vele uitdagingen waar u vast en zeker heeft voorgestaan, zou ik samen met u graag inzoomen op de positieve elementen. Wat heeft u geleerd uit de afgelopen weken of bent u zich van bepaalde dingen meer bewust geworden? Zijn er dingen die je zou willen meenemen naar de alledaagse klas- en schoolpraktijk?”
Saar Steverlinck
Lector en onderzoeker
Hogeschool PXL
Educatieve Bachelor kleuteronderwijs
Ook aan Hogeschool PXL, de hogeschool met het netwerk, gaan de lessen momenteel online door. Ik ben heel tevreden met mijn werkgever. We hebben al erg ingezet op de digitale leeromgeving en dat maakt dat we niet van nul begonnen zijn. Mijn studenten krijgen les via filmpjes, vervolgens verwerken ze zelfstandig de les waarna we samenkomen in de virtuele klas om vragen of moeilijkheden te bespreken. Met een blik op de toekomst biedt deze manier van leren heel wat mogelijkheden. Zo zouden lessen niet meer moeten wegvallen bij bijvoorbeeld ziekte of bijscholing, maar zou een filmpje deze kunnen vervangen. Ook kunnen we de filmpjes inzetten als manier van pre-teaching waarbij de studenten de les al eens kunnen beluisteren of bekijken voor de effectieve les. Daarnaast kunnen studenten de leerstof herbekijken, wat erg handig kan zijn tijdens het studeren voor examens of het voorbereiden van opdrachten. Verder biedt ook de vrijheid een meerwaarde voor studenten. Ze zijn enkel afhankelijk van de uren van live-sessies, daarbuiten kiezen ze hoeveel en welke leerstof ze op welke dag verwerken. Tegelijkertijd ben ik mij, naast de vele opportuniteiten, ook bewust geworden van het belang van contact met mijn studenten en collega’s. De gezichtsuitdrukkingen van studenten vertellen mij veel tijdens de lessen, die feedback mis ik nu. Ook mist de digitale leeromgeving voor mij de mate van nabijheid die de echte school biedt om te groeien, bij te leren, vrienden te maken en talenten te ontwikkelen.
Annelou Claes
Leerkracht kleuteronderwijs 3de kleuterklas Kleuterschool De Speling
Afstandsonderwijs in de kleuterklas is moeilijk daarom besloten we op school te werken met Padlet, een soort online prikbord waar we tekstjes, foto’s, filmpjes en documenten opzetten. Dit is iets dat ik zeker wil meenemen naar de toekomst. Het is een ideale manier om de ouderbetrokkenheid te verhogen. Daarnaast biedt het ook extra kansen wanneer een kleuter langdurig afwezig is, of door redenen niet voltijds aanwezig kan zijn op school. Mijn bewustzijn rond het belang van fysiek contact en interactie zijn gegroeid. Ik mis de knuffels, vragen, grappige uitspraken of leuke weetjes van mijn kindjes enorm, want geef toe wie leest er nu graag een verhaal voor aan zijn computer?
Sarah
Leerkracht secundair onderwijs
6ASO
Op korte tijd verandert plots erg veel, hier moeten we als leerkracht in mee. We werken online met nieuwe materialen en platformen die niet altijd even gemakkelijk zijn. Ik heb het gevoel dat we hierin in snelheid zijn gegrepen, en dat er nood is aan degelijke en efficiënte nascholingen over afstandsonderwijs. Daardoor is een goede samenwerking van het team noodzakelijk, zo wordt iedereen toch geholpen en ondersteund waar nodig. Wat mij opvalt is de grote hoeveelheid taken en vragen die er op een schooldag op een leerkracht afkomt, hier valt nu veel van weg. Het lesgeven is verandert in pure kennisoverdracht, de leerkracht wordt thuis achter zijn laptop losgekoppeld van de rol oplosser van socio-emotionele en anderen maatschappelijke problemen. Contact met leerlingen en het daardoor kunnen aftoetsen en bijsturen, maar ook de kleine menselijke momentjes zoals een grapje of gesprekje vallen grotendeels weg. Krijg ik zo mijn passie overgebracht op de leerlingen, daar stel ik me wel vragen bij. Al bij al ervaar ik deze periode wel als iets positiefs, zo heb ik al ontzettend veel bijgeleerd en doet het ook deugt eens te kunnen focussen op de essentie van het lesgeven. Iets dat ik wil meenemen uit deze periode zijn de aanlooplessen, ze hebben mij doen inzien dat nog meer differentiatie mogelijk is. Maar dit werkt enkel wanneer we als leerkracht van te voren kunnen investeren in zelfbeeld, zelfvertrouwen en intrinsieke motivatie.
Karlien
Leerkracht buitengewoon secundair onderwijs (BUSO)
OV1
Ik vind de opschorting van de lessen verschrikkelijk, maar ik weet dat het noodzakelijk is. In het werken met deze doelgroep is afstandsonderwijs niet voor de hand liggend, daarom is het voornaamste doel ervoor zorgen dat de leerlingen de binding met het schoolse niet te veel verliezen. De eerste weken zijn we op school overgeschakeld op telefonisch contact met al de leerlingen, dit lukte ondanks de diverse beperkingen behoorlijk goed. Toen bleek dat de scholen ook na de paasvakantie nog een tijdje gesloten zouden blijven, zijn we overgestapt op wekelijkse opdrachtenbundels. Deze opdrachtenbundels zijn voorzien van opdrachten die variëren van kookopdrachten tot knutselopdrachten, leesopdrachten,… Alle opdrachten zijn vrijblijvend want we weten dat niet alle ouders alle middelen tot hun beschikking hebben. Ook is per klasgroep een WhatsApp groep opgericht. Hierin kunnen ouders vragen en reacties, maar ook foto’s van de leerlingen tijdens activiteiten plaatsen. We staan in nauw contact met de ouders, hierdoor weten we dat de meeste leerlingen thuis actief bezig zijn. Ook kunnen we op deze manier de activiteiten van de leerlingen toch een beetje evalueren en opvolgen. Het goede contact tussen leerlingen, ouders en leerkrachten wordt ondanks alles wel als iets erg positief ervaren. Maar natuurlijk zou iedereen het liefst terug willen overschakelen naar het ‘normale’ leven … maar dit kan nu even niet.
Suzy Wouters
Leerkracht lichamelijke opvoeding
Lagere school De Speling
Het online leren is de afgelopen weken erg belangrijk geworden. Ik heb als leerkracht op korte tijd erg veel moeten bijleren over het digitaal werken. Als leerkracht lichamelijke opvoeding heb ik online opdrachten voorzien voor mijn leerlingen, maar turnen blijft voor mij toch een vak dat je moeilijk vanop afstand kan aanleren. Ik denk niet dat ik als leerkracht lichamelijk opvoeding echt elementen uit deze periode meeneem naar de praktijk. Wel ben ik me erg bewust geworden van het belang van contact en ook de nood aan structuur die de school mij biedt. Ik kijk er naar uit om terug les te geven in een ‘normale’ context en zal blij zijn om mijn leerlingen terug te zien.
Vijf verschillende leerkrachten, vijf verschillende contexten, vijf verschillende verhalen. Maar toch heel wat gelijkenissen, ik zet de bevindingen hier even voor je op een rijtje.
Wat nemen we mee:
De verschillende mogelijkheden tot differentiatie (pre-teaching, herbekijken leerstof,...).
Het belang en de manieren van ouderbetrokkenheid (Padlet, WhatsAppgroep,...).
Nood aan kennis, materialen en vaardigheden in verband met afstandsonderwijs en digitaal leren bij leerkrachten.
Het belang van investeren in zelfbeeld, zelfvertrouwen en intrinsieke motivatie bij leerlingen.
Het gemis naar contact met leerlingen en collega's.
Het belang van een goede samenwerking tussen alle partijen (school, leerkachten, ouders,...).
Het belang van persoonlijk contact met leerlingen ter ondersteuning en bijsturing van het leerproces en socio-emotioneel aspect.
Het afstandsonderwijs is lang niet in elke onderwijscontext even voor de hand liggend. Iedere school en leerkracht werkt op een andere manier. Een manier afgestemd op hun doelgroep en de mogelijkheden en noden van die doelgroep. Zo komt ook iedere leerkracht in contact met anderen uitdagingen en bewustwordingen. Er is geen juist of fout, er is geen beter en best, er is alleen maar trial-and-error naar een manier die voor jou en jouw doelgroep werkt.